عن الصادق علیه السلام : قَالَ‏ : عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ

 حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام ) فرموده اند: در شگفتم برای کسی که از چهار چیز بیمناک است چرا به چهار پناهگاه برای مصون ماندن از آن چهار چیز مراجعه نمی کند !

عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ العَدُو کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ‏ شما که از دشمن می ترسید ، چرا پناه نمی برید به حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیل؛؟ این که می گوید پناه ببرید به حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیل یعنی چه؟ یعنی همچنانی که آن مسلمانان صدر اسلام، پناه بردند به حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیل؛

اولاً در دلِ خود معتقد شدند به اینکه وقتی که در راه خدایند ،خدا برای کمک به آنها کافی است .

ثانیاً بر طبق این اعتقاد عمل هم کردند، با همان حال زخمی (پس از شکست در جنگ احد مجدداً ) به طرف میدان جنگ راه افتادند.

اینجاست که خداوند آنان را از شر دشمن حفظ خواهد کرد. چطور؟ فَإِنِّی سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ بِعَقِبِهَا آنان که گفتند حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیل؛ نتیجه اش این شد که : فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ یَمْسَسْهُمْ سُوءٌ فَانْقَلَبُوا یعنی برگشتند بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ هم نعمت آوردند یعنی از آنها غنیمت گرفتند و فضلٍ و زیادتی از سوی پروردگار که احساس پیروزی و احساس قدرت کردند. لَمْ یَمْسَسْهُمْ سُوءٌ هیچ ضرری هم به آنها نرسید. وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ تَعَالَى لا إِلهَ‏ إِلَّا أَنْتَ‏ سُبْحانَکَ‏ إِنِّی‏ کُنْتُ‏ مِنَ‏ الظَّالِمِینَ‏ فَإِنِّی سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ بِعَقِبِهَا فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ‏.

این ذکر لا إِلهَ‏ إِلَّا أَنْتَ‏ ذکر شریف حضرت یونس به پروردگار است (در ظلمات بطن حوت) عبارت وَ کَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ نشان می دهد که نجات از غم با این توسل، مخصوص حضرت یونس نبود، برای همه است. می فرماید: من تعجب می کنم از کسی که دچار همّ و غم است، دچار اندوه است چطور به این آیه متوسل نمی شود «لا إِلهَ‏ إِلَّا أَنْتَ‏ سُبْحانَکَ‏ إِنِّی‏ کُنْتُ‏ مِنَ‏ الظَّالِمِین» (سوره انبیاء آیه 87). ( زیرا خداوند به دنبال این ذکر فرموده است: فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ‏) توجه به خدای متعال و اعتراف به ظلم و تنزیه پروردگار خاصیتش همین است که غم را از بین می برد. وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُکِرَ بِهِ کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ تَعَالَى أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِیرٌ بِالْعِبادِ به کسانی که علیه آنها افرادی توطئه کردند و مکاری و سیاست بازی کردند و برای او دام درست کردند ، می فرماید : تعجب می کنم چنین کسی چرا به این آیه شریفه پناه نمی برد ؟

« أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِیرٌ بِالْعِبادِ » (سوره غافر آیه 44) ... زیرا خداوند به دنبال ذکر فوق فرموده است: یَقُولُ بِعَقِبِهَا فَوَقاهُ اللَّهُ سَیِّئاتِ ما مَکَرُوا «پس خداوند (موسی را در اثر ذکر یاد شده) از شر و مکر (فرعونیان) مصون داشت.» (سوره غافر آیه 45) این عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْیَا وَ زِینَتَهَا کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ تَعَالَى ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ‏ فَإِنِّی سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ؛

این در باره آن دو برادری است که دارای بوستانی بودند که یکی تفاخر می کرد و می گفت در قیامت هم همین ها مالِ ماست . صبح که سراغ باغ خود رفت ، با باغی سوخته مواجه شدو آن برادر مؤمن اورا نصیحت می کند که چرا وقتی که دیدی اموال تو افزون شده نگفتی ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ. وقتی که می بینید نعمتی را خدای متعال به شما داده، این را از آن خدا بدانید و ماشاء الله بگویید. (خداوند بعد از ذکر یاد شده فرموده است: مردی که فاقد نعمتهای دنیوی بود، خطاب به مردی که از نعمتها برخوردار بود) فرمود: أنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْکَ مالًا وَ وَلَداً فَعَسى‏ رَبِّی أَنْ یُؤْتِیَنِ خَیْراً مِنْ جَنَّتِکَ( عسی در آیه حتم و یقین است) اگر تو مرا به مال و فرزند، کمتر از خود می دانی پس (بدان که) حتما خداوند مرا بهتر از باغ تو بدهد.»

[ روایت از امالی شیخ صدوق ص 55 ، شرح حدیث از امام خامنه ای درمقدمه درس خارج 24/1/93 و 25/1/93 ]